Projekt „PWSZ uczelnią otwartą dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi” nr POWR.03.05.00-00-A072/19
Realizacja projektu ma na celu również doposażenie Biblioteki Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu (dawniej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu w Raciborzu) w specjalistyczny sprzęt, oprogramowanie oraz materiały przeznaczone dla studentów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Ważnym elementem projektu jest otwarcie się biblioteki na potrzeby ludzi z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, głównie studentów, czyli tej grupy użytkowników, która ze względu na różnego typu bariery psychologiczne, fizyczne i architektoniczne coraz rzadziej odwiedza biblioteki.
Biblioteka stała się nowoczesnym, bezpiecznym, przyjaznym miejscem do pracy, nauki i odpoczynku dla wszystkich.
Bariery architektoniczne
Strefa do pracy i relaksu w bibliotece dla studentów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi korzystających ze zbiorów bibliotecznych.
Powstanie strefy ciszy i relaksu w bibliotece jako dobrego miejsca do pracy dla studentów zainteresowanych korzystaniem ze zbiorów bibliotecznych na miejscu. Stworzona przestrzeń daje, przede wszystkim możliwość elastycznego aranżowania powierzchni bez barier architektonicznych, dostosowanej do osób z ograniczeniami ruchu i sprzyjającej komfortowi pracy naukowej. W stworzonej strefie studenci mogą w skupieniu pracować z pomocami naukowymi – książkami i czasopismami, do których uzyskują nieograniczony dostęp. Dodatkowo mogą skorzystać z przygotowanych specjalnie dla nich udogodnień i specjalistycznego sprzętu, takiego jak: elektroniczna lupa – oferująca powiększony obraz oraz zwiększająca komfort czytania w kilku trybach koloru, ręczna lupa powiększająca, folia powiększająca A4 oraz lampa biurkowa LED z lupą. Przewidziano takie zaaranżowanie przestrzeni, aby nie ograniczać możliwości przemieszczania się osobom np. na wózkach inwalidzkich, bez konieczności sięgania po wysoko umieszczone przedmioty. Wyznaczona strefa stała się miejscem do pracy indywidualnej lub grupowej dla studentów. Strefa spełnia również funkcję integracyjną dla osób z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, jako miejsce spotkań bez barier. Wyznaczenie strefy ciszy i integracji jako dobrego miejsca do pracy, to zapewnienie równych szans w dostępie do kształcenia. Wyposażone ono jest w poduchy do siedzenia, fotele oraz pufy, lampę stojącą z dodatkowym ramieniem do czytania i parawanem, którego zadaniem jest wyciszenie oraz wydzielenie strefy.
Doposażenie Czytelni Ogólnej w lampy z lupą 3/8 dpt (6 sztuk) dla osób słabowidzących do doświetlania stanowiska pracy.
Lampy zostaną umieszczone na stołach w celu polepszenia jakości czytania.
Usługa
Usługa adaptacji materiałów dydaktycznych. Wyspecjalizowana usługa dostosowania treści dydaktycznych dla osób z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Pracownicy biblioteki w ramach dodatkowej usługi podnoszącej jakość obsługi osób z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi tworzą kopie dokumentów piśmienniczych i udostępniają je drogą elektroniczną.
Usługa polega na przetworzeniu materiałów w wersji papierowej na postać elektroniczną poprzez wykonanie skanów i przeprowadzenie procesu OCR (optycznego rozpoznawania tekstu). Na kolejnym etapie prac wykonuje się korektę otrzymanego tekstu oraz uporządkowuje strukturę całej treści. Występujące w materiałach obrazy i inne formy graficzne zostają odpowiednio opisane. Elektroniczna kopia dokumentu (PDF) jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb czytelników, poprzedzona wspólnymi konsultacjami. Zakres adaptacji i spektrum stosowanych metod jest bardzo szeroka, od zastosowania powiększonej lub dużej czcionki, zmniejszenia tekstu, poprzez zmiany odstępów w tekście i wielkości marginesów, aż po dostosowanie kolorów i kontrastu.
Sprzęt specjalistyczny
Skaner PLUSTEK OpticBook 4800
Skaner OpticBook 4800 tworzy ostre i wyraźne obrazy stron, które następnie mogą być przeskalowane do innych formatów. W komplecie ze skanerem dostępne jest wysokowydajne oprogramowanie do obróbki obrazu, szybkiej i bezpiecznej konwersji do pliku PDF, a także bardzo dokładne oprogramowanie do rozpoznawania tekstu (OCR). Wyjątkowa konstrukcja z krawędzią (2mm) eliminuje cienie i deformacje tekstu, jakie pojawiają się w wyniku rozgięcia książki podczas tradycyjnego skanowania lub kopiowania.
Głównym celem zakupu urządzenia jest umożliwienie uzyskania dobrej jakości cyfrowych kopii materiałów dostępnych w Bibliotece dla osób słabowidzących, głuchych i słabosłyszących.
Skaner przenośny IRIS IRIScan Book 5
Umożliwia on skanowanie gazet, książek, listów i dokumentów w formacie A4. Jest to najszybszy na rynku przenośny skaner autonomiczny, pracujący z prędkością nawet do 1 s na dokument. Wystarczy przesunąć urządzenie nad dokumentem, aby został on automatycznie zeskanowany. Obraz jest zapisywany na dołączonej do zestawu karcie MicroSD™, z której można go następnie przenieść na komputer PC lub Mac. Po powrocie do domu lub biura można zamienić zeskanowane dokumenty automatycznie na edytowalny tekst z wykorzystaniem flagowego oprogramowania IRIS do OCR, tj. Readiris™ Pro. Jest to w pełni przenośne i autonomiczne bezprzewodowe urządzenie.
Głównym celem zakupu urządzenia jest umożliwienie uzyskania dobrej jakości cyfrowych kopii materiałów dostępnych w Bibliotece dla osób słabowidzących, głuchych i słabosłyszących. Ze względu na prostotę obsługi oraz możliwość mobilności sprzętu służy on również studentom niepełnosprawnym ruchowo. Umożliwiamy wypożyczanie sprzętu poza Uczelnię.
Urządzenie Czytak 4
Przenośny, bardzo prosty w obsłudze odtwarzacz mp3 z wbudowanym głośnikiem. Umożliwia odtwarzanie książek mówionych, słuchanie audiobooków i odtwarzanie muzyki. Dzięki temu, że jest wyposażony w syntezator mowy, może również odczytywać pliki tekstowe (zeskanowane książki czy notatki). Wbudowany w nim dyktafon pozwala na nagrywanie i przechowywanie plików w pamięci wewnętrznej i zewnętrznej urządzenia.
Urządzenie dedykowane studentom niewidomym i słabowidzącym. Biblioteka umożliwia wypożyczenie sprzętu do domu.
Klawiatura Maltron 3D
Klawiaturę Maltron 3D zaprojektowano, aby zapewnić jak największą efektywność i ergonomiczność pracy na komputerze. Stworzona jest tak, aby optymalnie ustawić pozycję każdego palca i nie doprowadzić do jego nadwyrężenia. Dodatkową zaletą klawiatury Maltron 3D jest jej niewielka waga, która zapewnia mobilność. Urządzenie przeznaczone dla osób z dysfunkcją kończyn górnych. Klawiatura jest zainstalowana przy stanowisku dla osób osób z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Ośrodku Informacji Naukowej.
Powiększalnik DaVinci HD OCR
DaVinci HD OCR to uniwersalny, wysokiej jakości powiększalnik wideo z kamerą o wysokiej rozdzielczości z trzema trybami podglądu, z OCR i z funkcją zamiany tekstu na mowę. Urządzenie umożliwia czytanie, pisanie i oglądanie obiektów z dowolnej odległości i odczytuje głosem skanowane dokumenty. Do odczytywania dokumentów można wybrać męski lub żeński głos w wielu językach, w tym po polsku. Zapewnia kolorowy i kontrastowy obraz cyfrowy w wysokiej rozdzielczości HD. W zależności od dysfunkcji wzroku, pewne kombinacje kolorów tekstu i tła ułatwiają czytanie. Menu urządzenia jest udźwiękowione a 24-calowy monitor zapewnia krystalicznie czysty obraz i żywe kolory.
Powiększalnik jest wykorzystywany przez osoby słabowidzące. Ułatwia im oglądanie przedmiotów lub czytanie tekstów w dużym powiększeniu – powiększa obraz kilkadziesiąt razy, pokazuje go w jakości HD i ma możliwość parametryzacji zgodnie z potrzebami użytkownika.
Materiały
Kolekcja audiobooków
Kolekcja dla osób niewidomych i słabowidzących oraz niepełnosprawnych ruchowo, niemogących czytać książek drukowanych, w formatach CD. Książki są wypożyczane osobom z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do domu.
Audiobooki to nagrania dźwiękowe tekstów książek, odczytywanych na głos przez lektora. Odczytuje on pełen, oryginalny tekst książki. To alternatywa dla lektury konwencjonalnej, która może się okazać szczególnie użyteczna, gdy chcemy:
- uczyć się (w tym uczyć się innych języków obcych);
- ćwiczyć umiejętność rozumienia ze słuchu;
- wykorzystać aktywnie wolny czas, poznając m. in. dzieła literackie;
Czytniki e-booków InkBook Calypso (6 sztuk)
Zakup czytników e-booków InkBook Calypso miał na celu wspomóc proces kształcenia studentów słabowidzących, niesłyszących, słabosłyszących oraz niepełnosprawnych ruchowo. InkBook Calypso jest czytnikiem książek elektronicznych wyposażonym w najnowszej generacji ekran z papieru elektronicznego typu E Ink. Technologia ta pozwala czytać bez uczucia zmęczenia oczu – jakby to była książka papierowa. Jego ekran nie tylko nie odbija światła, ale dodatkowo wyposażony jest w funkcje doświetlenia z regulacją barwy i jasności (16 odcieni szarości), która sprawia, że światło skierowane jest bezpośrednio na tekst. Ponadto jego ekran nie emituje szkodliwego światła niebieskiego, a co za tym idzie, nie przemęcza oczu oraz nie razi w nocy. Czytnik ten pozwala także dostosować wielkość i krój czcionki do potrzeb czytelnika. Urządzenie obsługuje następujące formaty plików: CHM, EPUB, FB2, HTML, MOBI, PDF(DRM), RTF, TXT. Posiada intuicyjne polskie menu i jest zintegrowany z polskimi serwisami ebookowymi , takimi jak Ebookpoint, Publio, Legimi czy Empik Go.
W ramach projektu, łącznie z zaprezentowanymi e-czytnikami, został wykupiony dostęp do ebookpoint BIBLIO – Multimedialnej biblioteki cyfrowej. BIBLIO to zbiór literatury zarówno specjalistycznej, edukacyjnej, jak i beletrystycznej, popularnej, poradników, przewodników i wielu innych – na bieżąco uzupełniany o nowości w dniu ich wydania. Multimedialna biblioteka cyfrowa zapewnia dostęp do kilkudziesięciu tysięcy pozycji w trzech formatach: ebooki, audiobooki, kursy video.
Kolekcja książek ”Duże Litery
Kolekcja książek ”Duże Litery” przeznaczona dla czytelników – osób z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Duże Litery to specjalne wydania książek dla tych, którzy chcą dać odpocząć oczom. Dzięki dużemu formatowi (16 x 23,5 cm) są to książki wyjątkowe, drukowane niespotykaną w większości książek dużą i bardzo czytelną czcionką.
Oprogramowanie
Multiwyszukiwarka Integro
Multiwyszukiwarka Integro to katalog, który daje możliwość przeszukiwania zasobów lokalnego katalogu biblioteki z zastosowaniem wyszukiwania pełnotekstowego w bazach danych, platformach książek elektronicznych i internetowych zbiorach książek. Katalog posiada opcję podpowiadania treści i składni słów w zapytaniach oraz fasetowania wyników wyszukiwania, czyli wykorzystywania gotowych filtrów. Multiwyszukiwarka umożliwia przeszukiwanie wszystkich pól wyszukiwawczych jednocześnie bez wskazania określonego pola (są to pola takie jak: autor, tytuł, temat). Cechą wyróżniającą Integro jest mechanizm fasetowania tzn. użycia gotowych filtrów przy wyszukiwaniu treści. Czytelnik naszej biblioteki może przeglądać zasoby Academici, Arianty, Biblioteki Cyfrowej Wyższej Szkoły Bankowej, Biblioteki Nauki, Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej, Ibuka Libry, Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej, RCIN (Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych), Repozytorium Centrum Otwartej Nauki, Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Repozytorium UPH w Siedlcach, Śląskiej Biblioteki Cyfrowej oraz serwisu Wolne Lektury.
Zwiększone zainteresowanie na ebooki wymusiło rozbudowę multiwyszukiwarki o nową e-usługę Wypożyczalni e-booków w celu zapewnienia właściwego zarządzania procesem udostępniania tego typu dokumentów.
Responsywny interfejs graficzny multiwyszukiwarki, czyli taki, który automatycznie dostosowuje swój wygląd do wielkości i rozdzielczości ekranu urządzenia, może być używany na dowolnym urządzeniu i jednocześnie zachowuje pełną funkcjonalność. Interfejs multiwyszukiwarki Integro spełnia także wymagania Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 2.0) na poziomie AA, co daje możliwość powiększania czcionki i kontrastowania przeszukiwanej strony, w celu ułatwienia korzystania przez osoby słabowidzące.